Bài Đọc ngày thứ 5 của MC

Phần I: Lễ Tam Bảo, Phần này đọc sau khi dứt kinh tụng

Namo Buddhaya
MC1: Con ..................... (...................) thành kính đảnh lễ Chư Tôn Ðức Tăng Ni, thân chào tất cả quí vị hiện diện. Hôm nay ngày 03 tháng 08 năm 2006 Phật lịch 2550. Ðây là chương trình Phật Học trực tiếp thực hiện trên Paltalk mỗi ngày, giờ VN nhằm 7:30 đến 10:00 tối, giờ Houston 7:30 đến 10:00 sáng, giờ NY từ 8:30 đến 11:00 sáng, giờ Cali 5:30 đến 08:00 sáng, giờ Paris 2:30 đến 5:00 chiều, giờ Sydney 11:30 tối đến 2:00 sáng.

Kính thưa quý vị hôm nay chúng ta sẽ có 100 CÂU HỎI MÙA VU LAN - Ngày thứ hai: Thâm ân Phụ Mẫu do TT Giác Đẳng hướng dẫn.

Mở đầu chương trình xin tất cả chúng ta trang nghiêm tam nghiệp đảnh lễ Tam Bảo.

Chúng con xin kính thỉnh Đại Đức Minh Hanh đọc kinh Lễ Tam Bảo hôm nay. Namo Buddhaya

(Đại Đức Minh Hạnh)

Nhất tâm đảnh lễ Ðức Như Lai bậc Ứng Cúng, Chánh Biến Tri, Minh Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Ðiều Ngự, Thiên Nhân Sư, Phật, Thế Tôn.

Nhất tâm đảnh lễ Chánh Pháp do Phật thiện thuyết, thiết thực hiện tiền, vượt ngoài thời gian, đến để chứng nghiệm, hiệu năng hướng thượng, trí giả thân chứng.

Nhất tâm đảnh lễ Chư Tăng đệ tử Thế Tôn bậc diệu hạnh, trực hạnh, như lý hạnh, chân chánh hạnh, gồm bốn đôi tám vị, đáng nhận lễ phẩm, tặng phẩm, tế phẩm, kính lễ, là phước điền vô thượng trong đời.

Nguyện cầu uy đức Phật Bảo
Nguyện cầu uy đức Pháp Bảo
Nguyện cầu uy đức Tăng Bảo
Xin Tam Bảo gia hộ
Ngăn ngừa mọi tai ương
Những hiện tượng bất tường
Những mộng mị xấu xa
Những nghịch duyên trở ngại
Thảy đều mau tan biến
Nguyện muôn loài chúng sanh
Người khổ xin hết khổ
Người sợ hết sợ hãi
Người sầu hết sầu bi
Biết cho với niềm tin
Biết hộ trì giới hạnh
Biết lạc trú trong thiền
Chư thiên đã vân tập
Xin tùy hỷ phước lành
Ðược cát tường như ý
Rồi phản hồi thiên xứ
Chư Toàn Giác đại lực
Chư Ðộc Giác đại lực
Thinh Văn Giác đại lực
Nguyện tổng trì uy đức
Cầu phúc lành phát sanh (lạy)
*****************************
___________________________________________________

(MC1 của phần I: .................... (....................)

Kính tri ân Sư Minh Hạnh.
Kính bạch chư tôn đức
Kính thưa đại chúng

Bài Học hôm nay:

100 Câu Hỏi Mùa Vu Lan

NGÀY THỨ HAI

10 Câu hỏi về Thâm ân Phụ Mẫu
____________

Câu 1 (TT Tuệ Siêu trả lời)

Hỏi: Phải chăng theo nghiệp báo thì quan hệ giữa cha mẹ và con cái do thiện nghiệp tác thành ?

Đáp: Điều này không hẳn là thế. Hiện tại có sự quan hệ giữa cha mẹ và con cái có thể do nhiều nguyên nhân là:

a. Do thuận dòng cộng nghiệp thiện mà đời nầy có quan hệ cha mẹ và con cái.

b. Do thuận dòng cộng nghiệp ác mà đời nầy có quan hệ cha mẹ và con cái.

c. Do phước nguyện mà đời nầy có quan hệ cha mẹ và con cái.

d. Do thường cận nịch ái ràng buộc mà đời nầy có quan hệ cha mẹ và con cái.

e. Do oan trái oán thù mà đời nầy có quan hệ cha mẹ và con cái.

Sự quan hệ nầy có nhiều nguyên nhân, và đã được giải thích trong kinh điển. Do đó không hẳn có quan hệ giữa cha mẹ và con cái đều do thiện nghiệp tác thành.

Câu 2 (TT Tuệ Siêu trả lời)

Hỏi: Tình thương trìu mến phụ tử, mẫu tử có phải là ái luyến phiền não chăng ?

Đáp: Tất cả sự ái luyến đều là phiền não (kilesa), dù là sự ái luyến trong tình phụ tử hay mẫu tử, vì rằng khi có biệt ly mà tâm đau khổ do thương tiếc thì sự thương tiếc ấy chính là phiền não. Như có phật ngôn:

Pemato jāyati soko Pemato jāyati bhayam.

Tứ thương yêu sanh sầu muộn.
Tứ thương yêu sanh sợ hãi.

Nếu cha mẹ đối với con hay con đối với cha mẹ chỉ có thiện cảm xuất phát từ tâm từ (mettā) hay tâm bi (karun.ā) hoặc tâm hỷ (muditā), thì tình cảm đó không phải là ái phiền não; nếu là tình cảm có tính ích kỷ, chấp thủ thì là ái phiền não.

Câu 3 (TK Pháp Đăng trả lời)

Hỏi: Có phải con phải luôn luôn vâng lời cha mẹ mới là con có hiếu ?

Đáp: Không hẳn là vậy, vì mỗi con người do căn cơ và trình độ khác nhau, có 4 hạng người. Như vậy có khi cha mẹ dạy đúng theo thiện pháp, nhưng cũng có khi lại hoàn toàn thiêng về tình cảm, mà người con thực hiện hạnh nguyện của mình và lại làm tấm gương cho nhân loại, nên người con phải nên xét lại lời dạy ðó có phù hợp và hướng thượng hay không.

Câu 4 (Sư Trưởng trả lời - Tinh Tấn type lại)

Hỏi: Ơn nghĩa sanh thành khó đền đáp hết, phải chăng điều này nói rằng trong vô lượng kiếp luân hồi mỗi chúng ta mang vô số nợ không trả hết ?

Đáp: Điều này xin trích những đọan Phật ngôn để làm sáng tỏ vấn đề này: trong Tương Ưng Bộ Kinh, có đọan Đức Phật nói rõ: “Không dễ gì tìm một chúng sanh chưa từng là cha, là mẹ, là anh, là chị, là em trai, là em gái, là con trai con gái v..v…” nếu căn cứ rằng vô lượng kiếp như vậy thì cái nợ mênh mông, nhưng không phải là đơn phương một đương sự thiếu nợ mênh mông đó mà tất cả vô lượng chúng sanh đều mang nợ chồng chất với nhau. Với số ngày nay mấy tỷ nhân loại thì trong mấy tỷ nhân loại đó, những người nam, thí dụ là bản thân của tôi, thì những người đó từng là cha, là anh trai em trai, là con trai, và những người nữ cũng từng là mẹ, là chị là em gái, là con gái. Thì như vậy, những người này cũng thiếu nợ tôi, đương nhiên theo lý luận này thì tôi cũng thiếu nợ, thiếu qua thiếu lại chứ không phải một người làm. Chúng ta nên nhận biết rằng kiếp nào thì nói theo kiếp nấy, ngay trong kiếp hiện tại, chúng ta chưa dễ gì trả ơn cha mẹ sanh dưỡng cho trọn vẹn đừng nói chi là vô lượng kiếp. Tuy vậy, nếu quán tưởng tất cả chúng sanh chẳng riêng gì loài người mà kể cả loài thú thì vẫn là thân bằng quyến thuộc, là anh là em v..v… Chúng ta có được lòng từ mẫn không thù hận bất cứ một chúng sanh nào, và luôn luôn có tâm thương xót mọi chúng sanh, vì nếu nghĩ không gần cũng là xa hay là không xa cũng gần, những người này đã từng là cha là mẹ, là anh, là chị, là em, là con là cháu chúng ta…Và nếu nghĩ được như vậy thì không có tâm thù hận và không nỡ làm hại chúng sanh đều đó thật là tốt. Nói về câu trả hiếu trả thảo thì xin trả lời là trả hiếu trả thảo chỉ nói ngay trong kiếp hiện tại mà thôi chứ không thể nói mênh mông như vậy được. Cũng như nói là giết cha giết mẹ, phạm ngũ nghịch vô gián thì cũng như kể cha mẹ hiện tại chứ không thể nào lấy chung là cha mẹ vô lượng kiếp mà kể thì không được. Như vậy, câu nói là ơn nghĩa sanh thành khó đền đáp hết, phải chăng điều này vô lượng kiếp luân hồi, mỗi chúng ta mang vô số nợ không trả hết, nếu nói là vô số nợ thì không nợ này cũng là nợ khác cũng như nghiệp thì quả thật vậy, không bao giờ trả hết nghiệp đã tạo, chúng ta tu để được giác ngộ giải thoát, cắt đứt sanh tử luân hồi, ly gia cắt ái, trọn ly thế tục hướng đến sự viễn ly, đó là điều căn bản trong đời sống phạm hạnh. Dù cho cha mẹ trong hiện tại cũng như cha mẹ trong từ vô lượng kiếp khác dưới mọi hình thức chúng sanh này hay chúng sanh khác, nếu như chúng ta có lòng từ ái như vậy thì vẫn có thể xử sự như câu là: “dầu cho người con có lòng hiếu thảo mà vai mặt cỏng cha, vai trái cỏng mẹ đi ngao du khắp mặt đất cũng không trả ơn hết cho cha mẹ hay là chinh phục cả quả địa cầu này để cho cha mẹ thống trị cũng chưa gọi là trả hết ơn cho cha mẹ”, nhưng mà nếu hướng dẫn cho cha mẹ chống thập ác, tu theo thập thiện thì mới được kể như là đền đáp công ơn cha mẹ đã sanh, bởi vì hướng dẫn cho cha mẹ tránh điều ác làm điều lành thì cha mẹ được sanh về nhàn cảnh, cõi trời, chư thiên hay cõi người , không bị sa đọa vào bốn đường ác dạo, như vậy gọi là đền ơn trả thảo. Đối với cha mẹ hiện tại cũng vậy, vô số chúng sanh cũng vậy, chúng sanh nào mà chúng ta có thể hóa độ được, cảm hóa đươc, hướng dẫn được thì cũng nên hướng dẫn họ đi vào con đường ngay lẽ chánh tức là tu tập theo thập thiện tránh xa thập ác., dù cho cha mẹ xa hay cha mẹ gần thì chúng ta cứ xử sự như vậy thì vẫn được, vẫn tốt và vẫn đúng. Còn nói chữ hiếu, thì xin trả lời theo ý của tôi thì cha mẹ hiện tại, kiếp nào trả kiếp nấy không thể nói mênh mông được. Đó là câu trả lời số 4 của tôi mà quý vị đã nêu ra.

Câu 5 (Sư Trưởng trả lời - Tinh Tấn type lại)

Hỏi: Hiếu và tình thương khó lưỡng toàn. Người con nên cư xử thế nào gọi là hợp đạo ?

Đáp: Điều này chúng ta không thể áp dụng chung cho mọi người bởi vì mỗi người có một lối sống riêng nhưng mà có thể chúng ta nói lên tâm trạng riêng như tôi chẳng hạn. Có thể căn cứ vào Phật ngôn, căn cứ vào sách chữ nho chẳng hạn và sống bằng lý trí thì chúng ta có thể tùy vào hoàn cảnh mà xử sự. Hơn nữa, những người Việt Nam thì không giống như những người nước ngoài hay giới Tây Phương, do đó nên trả lời giống như vậy chắc là rất khó. Lại nữa, nếu như một người con mà có vợ mà người vợ lại là người Á châu, đông phương thì lại khác, mặc dầu có ảnh hưởng Tây Phương nhưng vẫn còn tương đối. Nếu vợ là người hòan toàn Tây Phương, Âu Mỹ, họ có nếp sống riêng theo kiểu Tây Phương thì lại càng khó hơn nữa, khó áp dụng được, đừng nói chi hiếu tình khó lưỡng toàn, mà ở đây đông tây khó mà giải quyết vì phong tục, tập quán, văn hóa có khác nhau. Nếu như trường hợp này ở địa phận đông phương hay ở Việt Nam thì cá nhân trong một gia đình như tôi chẳng hạn thì không có gì mà không giải quyết được. Thí dụ như bây giờ chúng ta có một ông cha bà mẹ già, lớn tuổi nhưng mà với tính lẩm cẩm khó khăn, nhưng dù sao cũng là đấng sanh thành, bây giờ gặp một bà vợ trẻ đẹp ngoan ngoản thật dễ thương mà có một điều là không chịu nỗi với sự sai biểu, sắp đặt hay xử sự của cha mẹ, một là đòi sống riêng, hai là đuổi cha mẹ đi như tiền thân của Ngài Mục Kiền Liên, nếu có như vậy nữa cũng tùy theo mỗi cá nhân. Nếu trường hợp như tôi thì tôi không giải quyết như vậy, cha mẹ thì lo phần cha mẹ, nếu là khuôn viên đất có rộng thì cất riêng cho cha mẹ ở nhà riêng để chúng ta phụng dưỡng sớm thăm tối viếng săn sóc cho cha mẹ theo bổn phận chúng ta, người vợ hay dâu có lo thì lo không lo thì thôi, bổn phận con trai thì lo cho cha mẹ của mình. Đối với vợ thì vẫn sống cuộc sống gia đình bình thường nhưng tiền của đâu ra đó, phần nào vợ chồng sống, còn phần của cha mẹ là của cha mẹ. Nếu bà vợ xấu tánh hay đố kỵ lợi dụng tình thương của người chồng mà có những thái độ thái quá thì chúng ta phải ngăn phải khuyên, mà ngăn khuyên không được phải rầy phải la, nếu không được nữa thì đi đến chổ ly dị nếu chúng ta thấy ơn nghĩa cha mẹ nặng thì phải xử sự như vậy thôi. Nếu bà vợ tương đối, tuy rằng có vài tánh hơi rắc rối nhưng không đến đổi thì chúng ta cũng nên linh động, thì chúng ta làm có tiền thì chúng ta dành ra một phần để lo cho cha cho mẹ, còn phần kia thì chúng ta chung sống với vợ với con, đâu ra đó, chia xẻ như vậy thì cũng gọi là lưỡng toàn.

Câu 6 (TT Giác Đẳng trả lời)

Hỏi: Đi xuất gia rời xa cha mẹ có bất hiếu chăng ?

Đáp: Mới thoạt nghe thì dường như chỉ có đi xuất gia mới rời xa cha mẹ. Hầu hết thanh niên nam nữ thành nhân ngày nay thường xa cha mẹ vì nghề nghiệp, hôn nhân, lối sống ... Các bậc cha mẹ thường mong là không phải lo lắng nhiều vì con, cũng mong là con cái dù ở đâu cũng còn nghĩ đến cha mẹ và không làm điều gì phương hại gia phong. Nói về những điều nầy thì người xuất gia không có gì kém hơn người cư sĩ. Thậm chí đôi khi còn nhiều thuận duyên hơn (...).

Câu 7 (TK Pháp Đăng trả lời)

Hỏi: Theo Phật Pháp, có cách nào được gọi là báo ân đầy đủ cho cha mẹ không ?

Đáp: Có, vì mỗi con người luôn đau khổ vì các tội lỗi, 10 phi phúc hành khi cho quả, thì chính giáo Pháp của Đức Phật lại diệt trừ các ác quả đó khi có trí tuệ nhận diện được, thực hành và còn vĩnh viễn không còn sa đọa nữa, nên người con nào bằng ðủ mọi phương tiện để giúp cho cha mẹ hiểu được Phật Pháp theo Giới Ðịnh Tuệ là báo ân đầy đủ cho cha mẹ, vì lòng tham thì không bao giờ biết đủ nên lúc nào cũng thiêu đốt chúng sanh ấy, còn Trí Tuệ thì luôn ly tham và tịch tịnh.

Câu 8 (Ni sư Liễu Pháp trả lời)

Hỏi: Không có con nối dõi tông đường có gọi là đại bất hiếu chăng ?

Đáp: Quan niệm cho rằng “Không có con nối dõi tông đường là đại bất hiếu” là quan niệm của Mạnh Tử. Mạnh Tử cho rằng : Bất hiếu hữu tam, vô hậu vi đại (Có 3 điều bất hiếu, không có con là điều nặng nhất). Ba điều đó là: Một là hùa theo cha mẹ để cha mẹ mắc vào chỗ bất nghĩa; hai là nhà nghèo, cha mẹ già mà không chịu ra làm quan, lấy bổng lộc nuôi cha mẹ; ba là không chịu lấy vợ, không có con, tuyệt đường cúng tế tiên tổ. Trong ba việc đó, việc không có con là lớn nhất.

Phật giáo thì đánh giá đạo đức của một con người qua hành vi đạo đức của người đó. Một người vì lý do này hay lý do khác mà không có con nối dõi tông đường, nhưng không hề có tác ý muốn xúc phạm hay làm cha mẹ đau khổ thì không thể kết tội người đó là bất hiếu. Ðặc biệt nếu một người biết kính trọng, thương yêu, lo lắng, chăm sóc cho cha mẹ, nhưng đồng thời cũng biết được tham ái chính là nguồn gốc của mọi đau khổ mà chọn con đường vô tham vô dục thì càng không thể gọi đó là người bất hiếu. Xét cho cùng, sự nối dõi về chân lý, học thuật, đạo đức quan trọng hơn sự nối dõi về sinh lý, và những người con phi đạo đức mới đáng gọi là những người con bất hiếu.

Câu 9 (Ni sư Liễu Pháp trả lời)

Hỏi: Gia đình có nhiều con có thể gọi là nhiều phước chăng ?

Đáp: Nhiều người cho rằng con đống cháu đàn là biểu hiện của một gia đình có nhiều phước đức. Tuy nhiên xét cho kỹ thì sự thật không hẳn như vậy. Mỗi ðứa con ra đời là một trách nhiệm mới cho cha mẹ. Mỗi sự vui buồn, thành công hay mất mát của con cái cũng trở thành vui buồn, thành công hay mất mát của cha mẹ. Chính sự dính mắc của cha mẹ đối với con cái là một nguồn đau khổ cho bản thân họ. Dù con cái của họ có thành đạt đến bao nhiêu, cũng không thoát khỏi sanh, lão, bệnh, tử và vô số nỗi khổ khác. Nếu mỗi chúng sanh là một khổ uẩn, thì những người làm cha mẹ có tâm dính mắc là chồng chất của nhiều khổ uẩn. Vì vậy khó có thể nói gia đình có nhiều con là có nhiều phước.

Câu 10 (TK Giác Đẳng trả lời)

Hỏi: Phải chăng cúng dường cha mẹ cũng như cúng dường Đức Phật ?

Đáp: Trong kinh điển Phật giáo xem cha mẹ là một trong bốn "ruộng phước" cao quí (ba phước điền kia là chư Phật Toàn giác, Độc giác và Thinh Văn Thánh chúng). Đơn cử từng trường hợp thì khó so sánh, nhưng tổng quát mà nói thì cha mẹ là phước điền thù diệu vì ân sâu và đức độ vô lượng với con cái.

Chúng con cung thỉnh TT Giác Đẳng từ bi hướng dẫn chương trình hôm nay. Namo Buddhaya.

________________________________________

Phần II: Hồi Hướng này đọc khi kết thúc phần đố vui và giảng sư mời Pt MC lên hoàn mãn buổi học. Giới thiệu bài học hôm sau/ Hồi Hướng (Tri Chúng lên hồi hướng)

Sadhu! Sadhu ! Lành Thay!
Con .............. thay mặt đại chúng trong room, chúng con kính tri ân Chư Tôn Đức đã mở lòng bi mẫn giảng dạy Phật pháp hữu ích cho chúng con, đã hướng dẫn, dìu dắt chúng con tiến bước trên hành trình tu tập hầu mong đem lại an lạc trong đời sống và hướng đến đạo quả giải thoát luân hồi. Nguyện hồi hướng phước báu pháp thí đến Ni Sư Diệu Tịnh được nhiều an lạc, tùy tâm mãn nguyện. Cám ơn đại chúng đã lắng tâm thanh tịnh thính pháp. Kính cám ơn quý chủ nhiệm, Ops, xướng ngôn viên đã yểm trợ cho các phần hành trong lớp học được hoàn tất mỹ mãn. Chúng con kính chúc chư Tôn Đức thân tâm thường lạc, đạo hạnh trang nghiêm, tâm bồ đề viên đắc, Phật đạo chóng viên thành, chúc quý đạo hữu luôn an lạc cát tường trong chánh pháp nhiệm màu của Đức từ phụ Thích Ca Mâu Ni.

Kính Bạch chư Tôn Đức,
Kính thưa quý đạo hữu,

Ngày mai chúng ta sẽ có ĐỀ ÁN MÙA VU LAN (tt) do TT Giác Đẳng hướng dẫn, với sự điều hợp chương trình của các Ops và MC trong room Diệu Pháp. Để kết thúc chương trình xin chúng ta nhất tâm hồi hướng.

Nguyện công đức đã làm
Kết duyên lành giải thoát
Nguyện hồi hướng chư thiên
Hàng thiện thần hộ pháp
Nguyện các bậc hữu ân
Ðồng thừa tư công đức
Nguyện chánh pháp trường tồn
Chúng sanh cầu giải thoát
Namo Buddhaya

mở kinh tụng và nhạc, (đóng room)

Namo Buddhaya
Kính thưa đại chúng, chương trình sinh hoạt hôm nay đến đây đã kết thúc. Kính chào tạm biệt tất cả, xin hẹn ngày mai vào giờ thường lệ. Xin được phép đóng room trong vài giây tới. Namo Buddhaya.